Alzheimer Belirtileri ve Tedavisi
- Published in Blog
Alzheimer, hayatı olumsuz etkileyen, çağımızın en önemli hastalıklarından biridir. Alzheimer belirtileri, günlük yaşamsal aktivitelerde azalma, bilinçsel yeteneklerde bozulma ile başlamakta ve buna nöropsikiyatrik semptomların, davranış değişiklikleri eşlik etmektedir.
Alzheimer hastalığı ilk kez 1906 yılında Alman bilim adamı "Alois Alzheimer" tarafından tanımlanmış olup, hastalık ilerleyen yıllarda bu bilim adamının ismi ile anılmıştır.
Alzheimerin erken belirtilerinden en önemlisi, küçük unutkanlıklarla başlayan hafıza kayıplarıdır. Alzheimer hastalığında geçmiş hafıza korunurken, bu hastalığın ileri safhalarında unutkanlıklar oldukça ön plana çıkar, demansın (Bunama) en sık görülen türüdür. Hastalığın ileri safhalarında bilişsel (kognitif) yeteneklerde kayıp, beceri, işlev kaybı, tanıma fonksiyonlarında bozulma görülür. Alzheimerin kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
Yapılan araştırmalarda APOE 4 geni taşıyanların alzheimera karşı daha yatkın olabileceğini göstermektedir. Eğer ailede bu geni taşıyan tek bir ebeveyn varsa risk üç kat, her iki ebeveynde mevcut ise risk on kat artmaktadır.
Alınacak bazı önlemler ile çağımızın bu korkunç hastalığı ile savaşmak mümkündür. Beyin sağlığının korunması, tıpkı tüm vücut sağlığının korunması gibi bir çok faktöre bağlıdır. Genetik faktörler sizin kontrolünüz dışındadır fakat yaşam biçimi tercihleriniz size bağlı olan faktörlerdir.
Aşağıda alzheimer tedavisi ya da alzheimerin önlenmesi için yapılması gerekenler listelenmektedir;
- Düzenli egzersiz yapın: Alzheimer’s Research & Prevention Foundation'a göre her gün düzenli egzersiz yapmak, Alzheimer riskini %50 azaltmaktadır. Haftada beş gün ,yarım saatlik bir aerobik eksersiz (Yürümek, koşmak,yüzmek vb.) sizi alzheimera karşı koruyacaktır. Egzersiz yapmak sadece hafızanızı güçlendirmeyecek aynı zamanda enerji seviyenizi yükseltecek, stresini de azaltacaktır. Hem vücut hem de beyin için yararlı olan yoga hareketlerinden de yararlanabilirsiniz.
- Stresten uzak durmaya çalışın: Kronik ve aşırı stres, beynin Hipokampus olarak bilinen bellek alanında büzülmeye yol açar, beyin sağlığını olumsuz etkiler. Stresten kaçınamayabilirsiniz ama onunla stresle mücadele yöntemlerini öğrenebilirsiniz. Bir çok bilim adamı daha iyi bir beyin sağlığı için güçlü bir zihin beden bağlantısı konusunda hem fikirdir. Meditasyon, yoga gibi faaliyetler stresi azaltma konusunda etkili olabilmektedir.
- Düzenli ve kaliteli uyku: Beynin optimum kapasite ile çalışması için düzenli ve dinlendirici uykuya ihtiyacı vardır. Uykusuzluk ,düşünme, problem çözme yeteneğini ve ruh halini olumsuz etkiler ve alzheimer belirtilerini geliştirebilir.Sağlıklı olabilmek için günde 7-8 saatlik bir uyku şarttır.
- Aktif sosyal yaşantı: İnsan yaratılış itibariyle sosyal bir yaratıktır. Yapılan incelemelerde sosyal yaşantısı güçlü olan kişilerin hafızalarının ve bilişsel yeteneklerinin de güçlü olduğu tespit edilmiştir.
- Beyninizi aktif tutun: Yeni şeyler öğrenmek, lisan öğrenmek, strateji oyunları, bulmaca çözmek gibi faaliyetler, beyin için yararlı faaliyetlerdir. Bunlar beyini aktif tutar ve alzheimera karşı koruma sağlar.
- Sağlıklı ve doğru beslenme: Tıpkı vücudumuz gibi beynimizin de sağlıklı olabilmesi için doğru beslenme şarttır. Balık, zeytinyağı, sebze, meyve, tahılların ağırlıkta olduğu Akdeniz tarzı beslenme diyeti, beyin sağlığımız açısından önemlidir.
- Antioksidan açısından zengin gıdalar: Antioksidan içeren gıdalar, bellek kaybını yavaşlatabilir ve alzheimeri önlemeye yardımcı olabilir. Sebze ve meyveler antioksidan içerir. Antioksidan içeren gıdalar içinde beyin için en yararlı olanlar kırmızı orman meyveleri ve yaban mersinidir.
- Kötü yağlara dikkat: Tercih ettiğiniz ve tükettiğiniz yağ türü de beyin faaliyetlerini etkiler, işleyişini değiştirir. Doymuş yağlardan uzak durun. Derin yağda kızartılmış gıdaları azaltın. Tercihiniz doymamış yağlardan yana olsun.
- İyi kolestrolünüzü (HDL) yükseltmeye çalışın: HDL (iyi kolesterol) seviyesinin yüksek olması, kalbiniz kadar beyniniz için de yararlıdır. Yapılan çalışmala rHDL'nin yüksek olmasının beyin hücrelerini koruduğu,beyin hasarlarını önlediği yönündedir. Doğru beslenme, spor ve kilo kaybı ile HDL'nizi yükseltebilirsiniz.
- Obeziteye dikkat: Özellikle orta yaşlarda baş gösteren şişmanlık ve obezite, tüm sağlığınız için olduğu kadar beyin sağlığınız için de bir tehdittir. Araştırmalar obez insanlarda %8 daha az beyin dokusu olduğunu ve Alzheimer riskinin arttığını göstermektedir.
- Dengeli kan şekeri seviyesi, diyabet kontrolü: Diyabet hastalarının demans riski daha fazladır. Kan şekeri seviyesini denge de tutmak çok önemlidir. Yüksek kan şekeri , yüksek kolesterol, yüksek kan basıncı seviyeleri, fiziksel aktivite noksanlığı, beyinde inflamasyonu artırır, nöronlara zarar verir.
- Ağız sağlığınıza özen gösterin: Diş eti enfeksiyonları beyninizi olumsuz etkileyebilir. Yapılan çalışmalarda gingivitis ve diş eti iltihabı olan yaşlı kişilerde hafıza bozukluklarının iki veya üç kat artabileceği tespit edilmiştir.
- Baharat listenize Köriyi ekleyin: Köri baharatına sarı-turuncu rengi veren zerdeçaldır. Köri Hint mutfağının vazgeçilmezleri arasındadır. Hindistanda yaşayan yaşlı insanlar üzerinde yapılan bir çalışmada deneklerin bilişsel (kognitif) testleri zorlanmadan geçtikleri gözlenmiştir. Bilim adamları Hindistan'da alzheimer oranın düşük olmasını düzenli ve bol köri tüketimine bağlamaktadır. Yapılan araştırmalarda körinin beyindeki Beta-amiloid plakları yok ettiği gözlenmiştir.
- Bol çay ve kahve tüketin: Kahvenin faydaları arasında alzheimer riskini azaltması bulunuyor. Yapılan çalışmalarda bol çay tüketenlerin de bilişsel (kognitif) kayıplarının azaldığı, hafızalarının güçlendiği tespit edilmiştir. Siyah, beyaz ya da yeşil çay tüketebilirsiniz. Özellikle yeşil çaydaki antioksidanların beyin hücrelerinin ölümüne neden olan Betamyloid toksisitesini engellediği tespit edilmiştir. Çayın hangi çeşidini tüketirseniz tüketin içine süt ilave etmekten vazgeçin. Süt, çayın antioksidan aktivitesini %25 azaltmaktadır.
Bu yazımızda yer alan, uygulaması oldukça kolay önlemleri alarak kendinizi alzheimerdan koruyabilir, daha kaliteli bir hayat sürebilirsiniz.
